

Dr.ΑΝΤ. Χ. ΧΑΤΖΗΪΩΑΝΝΙΔΗΣ
Στρ.Ιατρός
ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών
Δ/ντης Ενδοκρινολογικού Τμήματος ΝΙΜΤΣ
ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Η παιδική και εφηβική παχυσαρκία αποτελεί μία περίπλοκη νόσο με σοβαρές συνέπειες στην υγεία. Αντιμετωπίζεται δύσκολα. Η συχνότητά της στην Ευρώπη κυμαίνεται στο 15-20%, με αυξητικές τάσεις.
Σαν παχυσαρκία ορίζεται η αύξηση του ποσοστού λίπους πάνω από τα φυσιολογικά όρια. Εκτιμάται γενικά με τον Δείκτη Σωματικής Μάζας (ΒΜΙ): βάροςKg/ύψοςm2. Παχύσαρκο άτομο θεωρείται αυτό με ΒΜΙ>30. Στα παιδιά χρησιμοποιούνται και οι ειδικοί πίνακες εκατοστιαίας κατανομής.
ΑΙΤΙΑ
-
Μείωση σωματικής δραστηριότητας. Λιγότερη άσκηση και περισσότερη καθιστική ζωή, λόγω ενασχόλησης με ηλεκτρονικά παιχνίδια, τηλεόραση, Η/Υ.
-
Λανθασμένες διατροφικές συνήθειες όπως, αυξημένη κατανάλωση λιπαρών τροφών (snack, fast food), αναψυκτικών κά, οδηγεί σε υπερσιτισμό, δηλαδή σε αύξηση των προσλαμβανομένων θερμίδων. Το θερμιδικό πλεόνασμα αποθηκεύεται στον οργανισμό σαν λίπος.
-
Κοινωνικοί-Οικονομικοί-Ψυχολογικοί λόγοι. Υπερπροστασία ή έλλειψη επικοινωνίας στο οικογενειακό περιβάλλον,το κοινωνικό επίπεδο, μπορούν να οδηγήσουν σε υπερφαγία και παχυσαρκία, με επιπτώσεις στον ψυχισμό του παιδιού, συντηρώντας ένα φαύλο κύκλο.
-
Ενδοκρινικά αίτια. Διαταραχές της λειτουργίας θυρεοειδούς,των επινεφριδίων,της υποφύσεως, σχετίζονται με παχυσαρκία.
-
Κληρονομικοί-Γονιδιακοί παράγοντες ενοχοποιούνται σε ποσοστό 30-50% στην αιτιολογία της παχυσαρκίας.
Ηλικία καθοριστικής σημασίας για την επίπτωση της παχυσαρκίας είναι τα 6-10 χρόνια καθώς και η εφηβεία. Είναι περίοδοι κατά τις οποίες αυξάνεται το μέγεθος αλλά και ο αριθμός των λιποκυττάρων (υπερτροφική-υπερπλαστική παχυσαρκία), που ακολουθεί το άτομο και στην ενήλικη ζωή του.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ
-
Μεταβολικές. Υπερλιπιδαιμία, λιπώδης διήθηση ήπατος, προδιάθεση για Σακχαρώδη Διαβήτη, κά.
-
Ορθοπεδικές. Προβλήματα που σχετίζονται κίνηση. Παραμορφώσεις του σκελετού.
-
Ψυχικές-Κοινωνικές. Μειωμένη αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, τάσεις απομόνωσης ιδιαίτερα στους εφήβους.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Χαρακτηρίζεται δύσκολη. Το παιδί δεν είναι ενήλικας. Πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν ότι αναπτύσσεται σαν οργανισμός και η συνεργασία μαζί του δεν είναι πάντοτε επιτυχής. Γι’αυτό πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές. Συνιστάται:
-
Σωστή διατροφή. Υγιεινή διατροφή, μείωση λιπαρών, καλός προγραμματισμός γευμάτων.
-
Ασκηση. Αθλητισμός, περπάτημα, περιορισμός ηλεκτρονικών παιχνιδιών και τηλεόρασης.
-
Ψυχολογική υποστήριξη. Συμπαράσταση, στήριξη, συνεργασία και διδασκαλία ¨δια του παραδείγματος¨. Ο ρόλος του οικογενειακού περιβάλλοντος είναι σημαντικός, καθώς και η βοήθεια από τον ειδικό ιατρό, τον ψυχολόγο, τον διαιτολόγο. Ιδιαίτερη σημασία έχει η διατήρηση της απώλειας βάρους μέσω της μονιμότητας των συνηθειών και της συμπεριφοράς.
-
Φάρμακα. Δεν συνιστώνται.
-
Πρόληψη. Ισως η καλύτερη αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Επαγρύπνηση και αντιμετώπιση του προβλήματος στα αρχικά στάδια. Ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου (αθλητισμός, ενημέρωση, μάθηση) είναι σημαντικός.
Η παιδική και εφηβική παχυσαρκία, αποτελούν επικίνδυνη και δύσκολα αντιμετωπιζόμενη νοσολογική οντότητα. Η αντιμετώπιση επικεντρώνεται στην άσκηση, στη διατροφή, στη ψυχολογία. Η πρόληψη όμως θα πρέπει να αποτελεί πάντα την προτεραιότητα.