ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

 

Η παιδική και εφηβική παχυσαρκία αποτελεί μία περίπλοκη νόσο με σοβαρές συνέπειες στην υγεία. Αντιμετωπίζεται δύσκολα. Η συχνότητά της στην Ευρώπη κυμαίνεται στο 15-20%, με αυξητικές τάσεις.

Σαν παχυσαρκία ορίζεται η αύξηση του ποσοστού λίπους πάνω από τα φυσιολογικά όρια. Εκτιμάται γενικά με τον Δείκτη Σωματικής Μάζας (ΒΜΙ): βάροςKg/ύψοςm2. Παχύσαρκο άτομο θεωρείται αυτό με ΒΜΙ>30. Στα παιδιά χρησιμοποιούνται και οι ειδικοί πίνακες εκατοστιαίας κατανομής.

 

ΑΙΤΙΑ

1.   Μείωση σωματικής δραστηριότητας. Λιγότερη άσκηση και περισσότερη καθιστική ζωή, λόγω ενασχόλησης με ηλεκτρονικά παιχνίδια, τηλεόραση, Η/Υ.

2. Λανθασμένες διατροφικές συνήθειες όπως, αυξημένη κατανάλωση λιπαρών τροφών (snack, fast food), αναψυκτικών κά, οδηγεί σε υπερσιτισμό, δηλαδή σε αύξηση των προσλαμβανομένων θερμίδων. Το θερμιδικό πλεόνασμα αποθηκεύεται στον οργανισμό σαν λίπος.

3. Κοινωνικοί-Οικονομικοί-Ψυχολογικοί λόγοι. Υπερπροστασία ή έλλειψη επικοινωνίας στο οικογενειακό περιβάλλον,το κοινωνικό επίπεδο, μπορούν να οδηγήσουν σε υπερφαγία και παχυσαρκία, με επιπτώσεις στον ψυχισμό του παιδιού, συντηρώντας ένα φαύλο κύκλο.

4. Ενδοκρινικά αίτια. Διαταραχές της λειτουργίας θυρεοειδούς,των επινεφριδίων,της υποφύσεως, σχετίζονται με παχυσαρκία.

5. Κληρονομικοί-Γονιδιακοί παράγοντες ενοχοποιούνται σε ποσοστό 30-50% στην αιτιολογία της παχυσαρκίας.

Ηλικία καθοριστικής σημασίας για την επίπτωση της παχυσαρκίας είναι τα 6-10 χρόνια καθώς και η εφηβεία. Είναι περίοδοι κατά τις οποίες αυξάνεται το μέγεθος αλλά και ο αριθμός των λιποκυττάρων (υπερτροφική-υπερπλαστική παχυσαρκία), που ακολουθεί το άτομο και στην ενήλικη ζωή του.

 

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

 

1. Μεταβολικές. Υπερλιπιδαιμία, λιπώδης διήθηση ήπατος, προδιάθεση για Σακχαρώδη Διαβήτη, κά.

2. Ορθοπεδικές. Προβλήματα που σχετίζονται κίνηση. Παραμορφώσεις του σκελετού.

3. Ψυχικές-Κοινωνικές. Μειωμένη αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, τάσεις απομόνωσης ιδιαίτερα στους εφήβους.

 

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

 

Χαρακτηρίζεται δύσκολη. Το παιδί δεν είναι ενήλικας. Πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν ότι αναπτύσσεται σαν οργανισμός και η συνεργασία μαζί του δεν είναι πάντοτε επιτυχής. Γι’αυτό πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές. Συνιστάται:

1. Σωστή διατροφή. Υγιεινή διατροφή, μείωση λιπαρών, καλός προγραμματισμός γευμάτων.

2. Ασκηση. Αθλητισμός, περπάτημα, περιορισμός ηλεκτρονικών παιχνιδιών και τηλεόρασης.

3. Ψυχολογική υποστήριξη. Συμπαράσταση, στήριξη, συνεργασία και διδασκαλία ¨δια του παραδείγματος¨. Ο ρόλος του οικογενειακού περιβάλλοντος είναι σημαντικός, καθώς και η βοήθεια από τον ειδικό ιατρό, τον ψυχολόγο, τον διαιτολόγο. Ιδιαίτερη σημασία έχει η διατήρηση της απώλειας βάρους μέσω της μονιμότητας των συνηθειών και της συμπεριφοράς.

4. Φάρμακα. Δεν συνιστώνται.

5. Πρόληψη. Ισως η καλύτερη αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας. Επαγρύπνηση και αντιμετώπιση του προβλήματος στα αρχικά στάδια. Ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου (αθλητισμός, ενημέρωση, μάθηση) είναι σημαντικός.

Η παιδική και εφηβική παχυσαρκία, αποτελούν επικίνδυνη και δύσκολα αντιμετωπιζόμενη νοσολογική οντότητα. Η αντιμετώπιση επικεντρώνεται στην άσκηση, στη διατροφή, στη ψυχολογία. Η πρόληψη όμως θα πρέπει να αποτελεί πάντα την προτεραιότητα.