

Dr.ΑΝΤ. Χ. ΧΑΤΖΗΪΩΑΝΝΙΔΗΣ
Στρ.Ιατρός
ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών
Δ/ντης Ενδοκρινολογικού Τμήματος ΝΙΜΤΣ
ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΣ HASHIMOTO
Dr. A. ΧΑΤΖΗΪΩΑΝΝΙΔΗΣ
Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής
Πανεπιστημίου Αθηνών
Δ/ντής Ενδοκριν. Τμήματος ΝΙΜΤΣ



ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι πάθηση που ανήκει σε μια μεγάλη κατηγορία νοσημάτων που ονομάζονται αυτοάνοσα νοσήματα.
Οι ασθενείς παρουσιάζουν υψηλούς τίτλους αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων, και αυξημένη συχνότητα αυτοάνοσων διαταραχών όπως η νόσος Addison, ο σακχαρώδης διαβήτης, η μεγαλοβλαστική αναιμία, η λεύκη, η βαριά μυασθένεια, τα ρευματικά νοσήματα.
Η χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα ή νόσος Hashimoto, αποτελεί την πιο συχνή μορφή θυρεοειδίτιδας και την πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού και βρογχοκήλης.

Προσβάλει τέσσερεις φορές περισσότερο τις γυναίκες σε όλες τις ηλικίες με μεγαλύτερη όμως συχνότητα σε γυναίκες μέσης ηλικίας. Αρκετά συχνά υπάρχει οικογενής επίπτωση.
Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα είναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού με μια επίπτωση 10% στο γενικό πληθυσμό.
Η συνύπαρξη της θυρεοειδίτιδας Hashimoto με ψυχιατρικές ασθένειες, ιδιαίτερα καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές, αναφέρεται συχνά στη διεθνή βιβλιογραφία.
Περιβαλλοντικές Επιδράσεις
Η μόνη επίσημα αναγνωρισμένη αιτία που αφορά το περιβάλλον είναι η αυξημένη πρόσληψη ιωδίου. Σε όλα τα μέρη του κόσμου που έχουν γίνει τέτοιες μελέτες, η επίπτωση των αντισωμάτων είναι μεγαλύτερη στις περιοχές με επάρκεια ιωδίου και σπανιότερη στις περιοχές με έλλειψη ιωδίου.
Η Ελλάδα ανήκει σήμερα στις χώρες με επάρκεια ιωδίου και δεν αποκλείεται να είναι αυτή μια αιτία που και στη χώρα μας η θυρεοειδίτιδα Hashimoto εμφανίζεται σήμερα συχνότερα από ότι παλιά.
Μια άλλη αιτία που έχει διερευνηθεί είναι η έκθεση σε ιονίζουσες ακτινοβολίες.
Έχουν γίνει μελέτες σε άτομα που εργάζονται κοντά σε πηγές ακτινοβολίας και ενδεχομένως εκτίθενται χρόνια σε μικρές δόσεις, καθώς και σε άτομα που εκτέθηκαν σε μεγάλες δόσεις, π.χ. σε ατομική βόμβα ή σε πυρηνικά ατυχήματα (όπως το Τσερνόμπιλ). Μερικές από αυτές τις μελέτες, έδειξαν αύξηση της επίπτωσης των αντισωμάτων του θυρεοειδούς. Φαίνεται επίσης ότι αυτό συμβαίνει κυρίως σε άτομα με έλλειψη ιωδίου και περισσότερο στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.
Το stress έντονο ή παρατεταμένο έχει επίσης ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση της θυρεοειδίτιδος Hashimoto και στην επιδείνωση της πορείας της.
Θυρεοειδίτιδα Hashimoto
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι αποτελέσματα μιας δυσλειτουργίας που υπάρχει στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου με θυρεοειδίτιδα Hashimoto αναγνωρίζει εσφαλμένα, τα κανονικά κύτταρα του θυρεοειδούς σαν ξένο ιστό, και αυτό οδηγεί στην παραγωγή αντισωμάτων που προκαλούν την καταστροφή των κυττάρων αυτών.
Η διαδικασία αυτή είναι πολύπλοκη και οφείλεται κυρίως σε γενετική διαταραχή της λειτουργίας των Τ-λεμφοκυττάρων.
Η ύπαρξη διογκώσεως του θυρεοειδή αδένα και η παρουσία σημείων και συμπτωμάτων υποθυρεοειδικού συνδρόμου θέτουν την υποψία της θυρεοειδίτιδας Hahimoto , ενώ οι εργαστηριακές δοκιμασίες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη της.
Οι πιο κατάλληλες εργαστηριακές δοκιμασίες είναι:
Τα αυξημένα αντιθυρεοειδικά αντισώματα είναι το πιο συχνό εργαστηριακό εύρημα στην θυρεοειδίτιδα Hashimoto .
1. αντιθυρεοσφαιρινικά anti-TG
2. αντιμικροσωμιακά anti-TPO
TSH: thyroid stimulating hormone ή θυρεοειδοτρόπος ορμόνη.
Τ3 : τριιωδοθυρονίνη.
Τ4 : θυροξίνη.
Συμπτώματα
Αρχικά, η νόσος δεν έχει συμπτώματα.
Οι ασθενείς ενδέχεται να παραπονεθούν για «σφίξιμο» στο λαιμό, αλλά αντικειμενικά πόνος και ευαισθησία δεν υπάρχουν.
Εντονότερη συμπτωματολογία παρατηρείται όταν ο ασθενής μεταπέσει στο στάδιο του υποθυρεοειδισμού.
Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού
Καταβολή, αδυναμία, υπνηλία, βραδυψυχισμός, κατάθλιψη, αύξηση βάρους σώματος, δυσανεξία στο κρύο, δυσκοιλιότης, ξηρότητα δέρματος.
Συχνά συνοδεύονται από αυξημένες διαστάσεις του αδένα (βρογχοκήλη), υψηλά επίπεδα TSH, αυξημένα επίπεδα αντισωμάτων κατά του θυρεοειδή και αλλαγή της σύστασης του αδένα στο υπερηχογράφημα.

Πορεία νόσου
Τα άτομα που πάσχουν από τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto πιθανόν να μην εμφανίσουν κανένα σύμπτωμα για αρκετά χρόνια, αλλά τελικά οι περισσότεροι θα αντιμετωπίσουν, σε κάποιο βαθμό, υποθυρεοειδισμό ο οποίος θα επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Διάγνωση
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto διαπιστώνεται εύκολα.
Τα αυξημένα αντισώματα είναι η κυριότερη μέθοδος διάγνωσης. Η τυπική μορφή της χαρακτηρίζεται από μικρή έως μεγάλη διόγκωση του θυρεοειδούς που έχει πολύ σκληρότερη σύσταση από ένα φυσιολογικό αδένα.
Φυσιολογικές ή χαμηλές τιμές θυροξίνης (T4) και τριϊωδοθυρονίνης (Τ3).
Φυσιολογική ή αυξημένη TSH στον υποθυρεοειδισμό.
Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς.
Βιοψία θυρεοειδούς με λεπτή βελόνη (FNA) επί υπάρξεως όζων.
Μερικές φορές είναι αυξημένα και αντισώματα κατά της TSH, κατά του κολλοειδούς, αλλά και TRab (Thyrotropin Receptor Antibodies ή TSI)
αν και συνήθως αυτό συμβαίνει σε μια άλλη αυτοάνοση διαταραχή του θυρεοειδούς, τη νόσο Graves η οποία σχετίζεται με τον υπερθυρεοειδισμό.
Εφόσον η λειτουργία του αδένα παραμένει φυσιολογική, συστήνεται η περιοδική παρακολούθηση της πορείας της νόσου, κλινικά και εργαστηριακά χωρίς την χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής.
Όταν ο θυρεοειδής αρχίζει να υπολειτουργεί, γίνεται χορήγηση της θυρεοειδικής ορμόνης λεβοθυροξίνης: (T4, Euthyrox, Medithyrox Tirosint, Thyrohormone, Thyro-4).
Η παρακολούθηση της ρύθμισης της δόσης της φαρμακευτικής αγωγής, γίνεται με μετρήσεις της TSH, των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών και αξιολόγηση της κλινικής εικόνας του ασθενούς.
Για τον προσδιορισμό της σωστής δοσολογίας της θυροξίνης, ελέγχουμε τα επίπεδα των ορμονών, κυρίως Τ4 και TSH, σε τακτά διαστήματα 1-2 μηνών.
Όταν προσδιοριστεί η δόση που διατηρεί τις εξετάσεις του θυρεοειδούς σε φυσιολογικά επίπεδα, επανεκτιμούμε τα επίπεδα των ορμονών περίπου κάθε 6 μήνες.